Tasarım sürecinde çoğumuzun gözden kaçırdığı ama işin maliyet boyutunu ciddi şekilde etkileyen bir konu var: yeniden kullanılabilirlik. Yani bir projede çizdiğin, oluşturduğun ya da denediğin bir tasarımı başka bir projede tekrar kullanabilmek.
Benim için bu, sadece zamandan tasarruf değil, aynı zamanda çok daha verimli çalışmanın kapılarını açmak demek.
Neden Bu Kadar Önemli?
Bir ürün tasarımı yaparken her şeye sıfırdan başlamak, zaman ve enerji kaybı yaratıyor. Oysa daha önce çözdüğün bir problemi tekrar çözmeye çalışmak yerine, o çözümü birden fazla üründe kullanabiliyorsan:
- Daha az maliyetle çalışıyorsun,
- Süreç hızlanıyor,
- Aynı zamanda standart ve oturmuş bir tasarım dili oluşturmaya başlıyorsun.
Modüler Düşünmek: LEGO Gibi Tasarlamak
Ben tasarıma yaklaşırken çoğu zaman modüler düşünmeye çalışıyorum. Yani bir parça sadece bir işe yaramasın; farklı yerlerde de kullanılabilsin.
Örneğin bir drone parçasını tasarladın diyelim. Bu parçayı, biraz değiştirerek farklı bir cihazda da kullanabiliyorsan, hem işini kolaylaştırıyorsun hem de malzeme maliyetlerini düşürüyorsun.
Dijital Arşiv Şart
Daha önce kaç defa “bu çizimi ben bir yerde yapmıştım ama nerede?” dediğimi hatırlamıyorum bile.
İşte burada düzenli bir arşiv sistemi devreye giriyor:
- Tüm tasarımlarını dosya halinde sınıflandır.
- Hangi parça ne zaman, hangi amaçla yapılmış, mutlaka not al.
- Mümkünse versiyonlama sistemi kullan (AutoCAD, Fusion 360 gibi programlarda bu artık çok kolay).
Bu sayede aradığın her şeyi hızlıca bulabilir, yeniden kullanmak istediğinde vakit kaybetmeden işe koyulabilirsin.
Üretim ve Montajda Ortak Parçalar Kullanmak
Birbirinden farklı ürünlerde aynı vida, aynı motor yatağı ya da aynı profil ölçüsü kullanmak mümkün. Hatta bunun için küçük bir “standart parça kitaplığı” oluşturmak bile çok işe yarıyor.
Böylece hem üreticiyle işini kolaylaştırırsın hem de parça maliyetlerini minimize edersin.
Açık Kaynak Toplulukları İşini Kolaylaştırabilir
Kendi projelerimde bazen açık kaynak topluluklardan faydalanıyorum. Özellikle sensör kutuları, muhafazalar veya bağlantı aparatları gibi detaylarda başkalarının çözümlerini uyarlamak zaman kazandırıyor.
Benzer bir yapı varsa, tekrar tasarlamak yerine doğrudan adapte etmek daha mantıklı.
Çevreye Katkı
Az parça = az üretim = daha az atık.
Tasarımlarını tekrar tekrar kullanabiliyorsan sadece cebine değil, doğaya da katkı sağlamış oluyorsun. Bugün birçok müşteri, sürdürülebilir çözümlere yönelmiş durumda. Bu da ekstra bir artı.
Son Söz: Daha Akıllı Tasarımlar İçin Alışkanlıkları Gözden Geçir
Yeniden kullanılabilirlik, alışkanlık işidir. Her yeni tasarıma başlarken “bunu daha önce kullanmış mıydım?”, “bunu başka nerelerde kullanabilirim?” gibi sorular sormaya başlarsan, zamanla bu sistem oturuyor.
Benim kendi deneyimimden söyleyebilirim ki; bu bakış açısı, özellikle atölye ortamında çalışanlar ve düşük maliyetle üretim yapanlar için oyunun kurallarını değiştirebilir.
